دویدن با ذهن

کلمات، مسیرهای دویدن با ذهن را نشان می‎دهند... اینجا از ادبیات، سینما و هرآنچه دوست می‎دارم می‎نویسم

دویدن با ذهن

کلمات، مسیرهای دویدن با ذهن را نشان می‎دهند... اینجا از ادبیات، سینما و هرآنچه دوست می‎دارم می‎نویسم

اُکبر به روایت بورخس

""در آغاز گمان می رفت که تلون آشفتگی محض است و محصول آزادی عمل غیر مسئولانه مخیله. اکنون می دانیم که تلون خود یک جهان است، و قوانین داخلی که آن را اداره می کند طوری تعبیه نشده اند که جنبه ی ناپیدار داشته باشند... .

هیوم برای همیشه خاطرنشان کرد که استدلال های برکلی نه تنها به کلی بی پاسخ اند، بلکه کوچکترین اعتباری هم ندارند. این عقیده وقتی آن را در زمین به کار ببریم کاملا درست است؛ وقتی در تلون آن را به کار ببریم کاملا غلط است.مردم این سیاره، مادرزادی ایده آلیست هستند.زبان آنان و مشتقات آن_مذهب، ادبیات، فلسفه، مابعدالطبیعه_ مضمن ایده آلیست هستند. برای آنها دنیا، اجتماعی از اشیا در مکان نیست، بلکه یک رشته ی ناهمگن اعمال مستقل است. متوالی و زمانی ست و نه مکانی....

در ادبیات این نیمکره{نیمکره شمالی اُکبر} اشیاء مثالی فراوانند، اشیائی که بر حسب ضرورت شعری در یک لحظه احضار یا منحل می شوند. گاهی کمترین همزمانی به وجودشان می آورد. اشیایی هستند که از دو لفظ ساخته شده اند، یکی بصری ست و دیگری سمعی.رنگ فلق و جیغ دوردستِ یک پرنده. اشیایی هستند که از الفاظ زیادی ساخته شده اند: آفتاب و آب بر سینه ی شناگر، رنگ صورتی مبهم و لرزان که با چشمان بسته می بینیم. احساس کسی که تسلیم جریان رود یا رویا می شود... ما بعدالطبیعیون تلون در جستجوی حقیقت یا حتی حقیقت تقریبی نیستند؛ در جستجوی حیرت هستند. قضاوتشان این است که که مابعدالطبیعه، شاخه ای از ادبیات وهمی ست....

در عادات ادبی، عقیده به یک فاعل واحد همچنان قوی و پابرجاست. نادر است که نام نویسنده روی کتابها باشد. مفهوم کتاب دزدی وجود ندارد: مقرر کرده اند که تمام آثار، اثر یک نویسنده ی فنانپذیر و ناشناس است؛ نقد معمولا نویسندگانی ابداع می کند؛ دو اثر بی شباهت را انتخاب می کند_فرض کنیم "دائو دِ جینگ" و "هزار و یک شب"_ آنها را به یک نویسنده ی واحد نسبت می دهد... .

کتابها هم متفاوتند. آنهایی که به خیال متوسل می شوند یک استدلال را انتخاب می کنند، با تمام تغییر و تبدیلهایقابل تصور آن. آنهایی که از نوع فلسفی هستند به طور تغییر ناپذیری تز و انتی تز را در خود دارند، موافقت و مخالفت شدید با یک مکتب را. کتابی که شامل ضد_کتاب_ خود نباشد ناقص شمرده می شود... .""

..............................

از متن داستان "تلون، اُکبر، اُربیس ترتیوس"، از مجموعه ی زیر:

کتابخانه ی بابل و 23 داستان دیگر

خورخه لوییس بورخس

ترجمه ی کاوه سید حسینی

نشر نیلوفر-  چاپ هفتم، زمستان 1391.