بودایِ کوچک

عمو مجید، در خطِ آخرِ نامه ی آخرت، پرسیده بودی "خب، این روزها حال و احوالت چطور است؟" "با کار و زندگی چه می کنی". حالا می خواهم از آخرِ نامه ات شروع کنم و به عقب بروم.

مردِ لاجوردی پوش، آن آبی لاجوردیِ همیشه دوست داشتنی، با آن موهایِ دُم اسبی، ، با آن استیلِ خاصِ خودش، خم می شود و با دو دست، توپ را روی نقطه ی پنالتی می کارد. با احتیاط و نرم. انگار که بخواهد تخمِ چلچله ها را رویِ سطحی سیمانی بگذارد. پنالتیِ آخر است. یعنی می تواند پنالتیِ آخر باشد یا نباشد. تقریبا سریع به عقب می آید، زیاد دور خیز نمی کند. شاید دو قدم بر می دارد و ضربه را می زند. چشمانِ ما بینِ مسیر توپ و حرکتِ دروازه بان، در رفت و آمدی سریع و مداوم است. در کسرِ کسری از ثانیه. ضربه زده می شود. تمام. توپ با فاصله ی تقریبا کم، از بالای تیرک افقی به فضای بی پایانِ پشتِ دروازه می رود. تیمِ او و او، بازی فینال را می بازد. بودای کوچک، بیشتر از آنچه که باید به توپش ضرب می دهد. عمو مجید برایِ من، تا قبل از اینکه سرنوشتِ توپ و سرنوشت بازیکن مشخص شود، همه چیز خیلی سریع اتفاق می افتد. بعد از آن، رفته رفته کُندتر می شود. از همین جاست که صحنه ی ما، کم کم ساکن می شود و دستِ آخر تبدیل به چند تصویر می شود. یعنی همه چیز در سکون و سکوتِ ابدیِ چند عکس حبس می شود. بازیکنِ محبوبِ قلب ها، روبرتو باجو، "بودایِ کوچک"، سرش را به زیر می اندازد، دارد با دستِ چپش بینی اش را می گیرد. حالا تمام وزن را با دو کفِ دست را روی زانوها گذاشته و چند ثانیه همان طور می ماند. بعد سرش را بلند می کند. دستش به سمتِ صورت و چشم هایش می رود. دارد چشم هایش را فشار می دهد تا جلوی اشک هایش بگیرد. بازیکنان طلایی پوشِ برزیل، در پس زمینه ی همه ی عکس ها دارند می خندند و به هوا پریده اند. معلق و شاد، به نظرم می آید مثلِ پرنده ای در آسمان.

خب. شاید متوجه شده باشی عمو مجید. این ها، یعنی قسمت هایی از آنچه تعریف کردم، هیچ تضمینی نیست که منطبق با واقعیت باشند. یعنی منطبق با آنچه روزی در نقطه ای از کشورِ آمریکا اتفاق افتاده و دیگر اتفاق نمی افتد. من قطعه هایی را که خواسته ام، تا جایی که توانسته ام، برداشته ام و چیزهای دیگری به جایش گذاشته ام. همان طور که در همه ی نوشته هایم هستم. همان طور که در زندگی ام هستم. در هر لحظه، هم دروغ هم راست. من تکه هایی را داشتم و تکه های دیگر را ساختم و صحنه و تصویر و عکس را بازسازی کردم.این کارِ چند ساله ی اخیرم است. اگر بپرسی چرا، باید بگویم البته که چون به آن نیاز داشتم، اما بعد از آن با کمی طفره روی وشاید  توضیح، خواهم گفت که الان تقر یبا دو سالی هست که عکسِ پس زمینه ی موبایلم، آن تصویرِ بودایِ کوچک است، بعد از آنکه پنالتی و جامِ جهانیِ 1994 از دستش رفت. آن عکسی که سرش را طوری پایین انداخته که انگار وزنه ای دارد سرش را به زیر می کشد و پایین نگه می دارد و با انگشتانِ دستِ چپ بینی اش را گرفته. و من فقط آن شماره ی جادوییِ 10 را واضح می بینم و نه هیچ چیز دیگر. بعد همه چیز از حرکت ایستاده. بودای کوچک، سرش را پایین نگه داشته. یا نگه داشته شده. شاید دارد گریه می کند. همان طور که در بعضی از عکس هایی که عکاس ها گرفته اند اینطور به نظر می آید. و من هیچ ابایی ندارم که قبولش کنم. همان طور که پیش از این هم در آن بازسازیِ کذایی گفتم. اما قضیه این است که دو سه سال است که همه چیز برای من، مانند عکسِ پس زمینه ی موبایلم، در سکون منجمد شده. مثلِ قله ای که هر روز که نگاه می کنم تکان نخورده و همان جاست. یا مثلِ خورشیدِ میانه ی روزهای تابستان. اما ذهنم هنوز، در دلِ این یخچالِ قطبی، هنوز کارهایی می کند. مثلا گاهی به خودش می گوید که بودای کوچک، بعد از پنالتی دارد به خودش می گوید "هیچ وقت پنالتی زنِ خوبی نبوده ام". همان طور که بعدها، بعد از اینکه همه چیز تمام شده، کارشناسان فوتبال، آماری اعلام کردند که بودای کوچک، از حدود 90 پنالتی، بیشتر از 25 تا را از دست داد. همان طور که خودِ من هم هیچ وقت پنالتی زنِ خوبی نبودم. ذهنم پیِ این چیزها می رود. یا مثلا به دنبالِ توپ آواره می شود تا ردِ آن را دنبال کند و تماشا گند در آن فضای بیکرانِ "بیهودگی"ِ بعد از آن ضربه، به کجاها می رود. کدام یک از هزاران احتمالِ مختلف اما همگی به نوعی، یکسان رخ می دهد. گفتن ندارد که برای من، این سوال هیچ وقت جواب نداشته اما من نمی توانم بازی های ذهنم را متوقف کنم. در جایی بی جاذبه، به دنبالِ توپِ بازیگوشِ سرنوشت، آواره می شود. شاید اصلا بهتر همین باشد. نمی دانم.

خدایِ من، ببین کارِ این نوشته به کجا کشید. دیلاق و دست و پا چلفتی. انگار تا می آید قدم از قدم بردارد، دست و پایش به در و دیوار می خورد و چیزی را خرد می کند. نامه ای نوشته بودی و احوالم را پرسیده بودی. من هم خواستم جوابِ نسبتا روشنی بهت داده باشم.  خدا می داند که دلم می خواست این، نامه یا نوشته ای باشد درباره ی فوتبال. از فوتبال خیلی راحت تر می شود حرف زد، تا اینکه بخواهی به کسی که ازت می پرسد "این روزها حالت چطور است" جوابِ کوتاه و روشنی بدهی.

.......................................................................

لازم است بگویم که "روبرتو باجو"(یا باجیو؛ هر طور شما می پسندید) ملقب به "بودای کوچک" بود و هست؟